CEX Có Gì Tốt Hơn DEX? Không Gì Cả!

Khi giao dịch memecoin, tốc độ chính là tiền bạc — và chờ đợi trên một sàn giao dịch tập trung (CEX) có thể khiến bạn mất cả hai.

Lấy ví dụ về $TRUMP, memecoin được Donald Trump ra mắt trên Solana vào ngày 17/1/2025, ngay trước lễ nhậm chức của ông. Chỉ trong hơn 24 giờ, token này đã đạt đỉnh vốn hóa 14,5 tỷ USD trên các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) như Raydium và Orca, trở thành memecoin lớn thứ hai sau Dogecoin vào thời điểm đó.

Nhưng khi các CEX lớn bắt đầu niêm yết $TRUMP sau 1-2 ngày, cơ hội đã trôi qua. Với các trader chuyên săn memecoin, DEX không chỉ nhanh hơn mà còn có tính thanh khoản cao hơn, biến động mạnh hơn và nói thẳng ra là… thú vị hơn. Trong một thị trường nơi tài sản có thể x10 trong vài phút, chờ đợi một CEX xử lý giấy tờ chỉ đồng nghĩa với việc bỏ lỡ cơ hội.

Sự Trỗi Dậy Của DEX: Người Chơi CEX Ăn Quả Đắng

Vào sáng thứ Hai sau cơn sốt $TRUMP, những trader CEX nhận ra rằng họ đã bỏ lỡ mức lợi nhuận tiềm năng lên tới 41.000%.

Trong khi đó, trong vòng 72 giờ, người dùng DEX trên Solana đã ghi nhận 28 tỷ USD khối lượng giao dịch, chủ yếu nhờ $TRUMP và $MELANIA — token tiếp theo ra mắt sau đó.

“Trải nghiệm trên DEX hiện tại tốt hơn CEX, và người dùng đang dần chuyển hướng — đó là điều tôi thấy trên thị trường ngay bây giờ.”
— Bobby Ong, Co-founder CoinGecko

Sự Thay Đổi Của Thời Cuộc

Năm 2020, báo cáo của CoinGecko cho thấy:

🔹 CEX vẫn chiếm 93% tổng khối lượng giao dịch.
🔹 DEX còn quá phức tạp với trader nhỏ lẻ.

Nhưng đến năm 2024, DEX đã có những bước nhảy vọt:

✅ Top 10 DEX đạt 1,76 nghìn tỷ USD khối lượng giao dịch.
✅ Solana vượt qua Ethereum lần đầu tiên, chiếm 30% tổng giao dịch DEX toàn cầu với 219,2 tỷ USD trong quý 4/2024.

Lý do? Giao diện thân thiện hơn và sự bùng nổ của giao dịch trên mobile app. Ví Phantom, Jupiter trên Solana hay Coinbase Wallet, Rainbow trên Ethereum đều đã cải thiện trải nghiệm người dùng, giúp việc tiếp cận DeFi trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết.

CEX Đang Gặp Nguy Cơ “Tuyệt Chủng”?

Khi DeFi ngày càng dễ sử dụng, Bobby Ong tin rằng CEX đang đối mặt với mối đe dọa sống còn.

“CEX giống như siêu thị với đủ mọi dịch vụ: giao dịch spot, futures, staking… Nhưng bây giờ DeFi có thể cung cấp tất cả những thứ đó ngay trên một ví di động. CEX phải tìm ra vị trí mới cho mình.”

CEX Đứng Giữa “Búa & Đe”: Không Bằng DEX, Không Được Pháp Lý Bảo Vệ

CEX đang bị kẹt giữa hai lựa chọn:

1. Không thể niêm yết token mới ngay lập tức như DEX (nơi token có thể giao dịch ngay khi có thanh khoản).
2. Không thể hỗ trợ fiat on/off-ramp dễ dàng như một sàn CEX có giấy phép đầy đủ.

Một ví dụ rõ ràng là Binance.

🔹 Trước đây, Binance chỉ chọn lọc token chất lượng cao để niêm yết.
🔹 Nhưng gần đây, họ đã niêm yết hàng loạt token AI đầu cơ như ChainGPT (CGPT), Cookie DAO (COOKIE), AIXBT… nhằm cạnh tranh với DEX.

“Họ không còn lựa chọn nào khác, vì nếu người dùng tự giao dịch trên MetaMask hoặc Aerodrome trên Base, họ sẽ không cần Binance nữa.”

Không những vậy, các vấn đề pháp lý của Binance ngày càng chồng chất.

🔸 Singapore, Malaysia, Thái Lan, Philippines, Indonesia đều có luật cấp phép cho sàn crypto.
🔸 Việt Nam dự kiến cũng sẽ áp dụng luật tương tự trong năm nay.

Trong khi đó, DEX không có trụ sở, không có công ty nào để quản lý, không có giấy phép nào để thu hồi. Họ chỉ tồn tại dưới dạng smart contract, giúp họ tránh được những rào cản pháp lý mà CEX đang phải đối mặt.

Tại Sao DEX Đang Thống Trị Ở Châu Á?

Đông Nam Á có một lượng lớn giới trẻ am hiểu công nghệ nhưng lại thiếu các kênh đầu tư tài chính hấp dẫn.

🔹 Ở Mỹ, nhà đầu tư có thể kiếm 23% lợi nhuận/năm từ S&P 500.
🔹 Ở Đông Nam Á, đầu tư chứng khoán gặp nhiều rào cản (phí cao, không có giao dịch cổ phiếu lẻ, luật nghiêm ngặt…).
🔹 Crypto lấp đầy khoảng trống đó.

Ở đâu nữa bạn có thể thấy một token như $TRUMP tăng từ 7 USD lên 75 USD trong một cuối tuần?

DEX Là Công Cụ Tài Chính Tự Do Hay Một Canh Bạc?

Bobby Ong nói thẳng:

🔹 Hầu hết trader vào crypto không quan tâm đến công nghệ hay tính phi tập trung.
🔹 Họ chỉ muốn kiếm tiền nhanh nhất có thể.

Đối với nhiều người tại các nước đang phát triển:

💰 Kiếm được 50-100 USD từ airdrop không phải là “tiền thưởng”.
💰 Nó có thể là tiền thuê nhà, tiền ăn hoặc cả tháng lương.

Tuy nhiên, việc thiếu hiểu biết tài chính & FOMO có thể khiến nhiều người thua lỗ. Nhưng cấm họ tiếp cận thị trường chỉ vì rủi ro là không công bằng.

“Hệ thống tài chính truyền thống luôn giữ những cơ hội đầu tư tốt nhất cho giới giàu có. Nhưng DEX thì khác. DEX cho phép bất kỳ ai, ở bất kỳ đâu, tiếp cận cơ hội tài chính với tốc độ ánh sáng.”

Tương Lai Là DEX – Và Không Ai Biết Khi Nào Chính Phủ Sẽ Theo Kịp

DEX hiện tại có lợi thế tuyệt đối:

✅ Không cần giấy phép, không bị kiểm soát.
✅ Cho phép bất kỳ ai giao dịch ngay lập tức.
✅ Hỗ trợ tốc độ giao dịch nhanh hơn, phí rẻ hơn.

Tuy nhiên, câu hỏi lớn là khi nào chính phủ sẽ bắt kịp xu hướng này.

Nhưng hiện tại, chúng ta cứ tận hưởng Crypto Spring và săn memecoin thôi! 🚀