El Salvador Dispatch: Khởi Nguyên Của Thí Nghiệm Bitcoin

El Zonte – Ngọn Lửa Truyền Cảm Hứng Cho Bukele Biến Bitcoin Thành Tiền Hợp Pháp

El Zonte, một ngôi làng ven biển nhỏ bé ở El Salvador, là nơi đã truyền cảm hứng để Tổng thống Nayib Bukele biến Bitcoin thành tiền tệ hợp pháp vào năm 2021.

📍 Đây không chỉ là một điểm đến du lịch cho dân lướt sóng, mà còn là trung tâm của nền kinh tế Bitcoin đầu tiên trên thế giới. Hầu như tất cả các doanh nghiệp trong làng – từ nhà hàng, quán cà phê, cửa hàng lướt sóng đến khách sạn – đều chấp nhận thanh toán bằng BTC.

El Zonte đã thu hút hàng nghìn người từ khắp nơi trên thế giới đến để trải nghiệm cuộc sống trên tiêu chuẩn Bitcoin. Nhưng điều thú vị hơn cả là cách Bitcoin đã thay đổi cuộc sống của người dân nơi đây.

Tôi đến El Zonte để tận mắt chứng kiến sự phát triển của thí nghiệm Bitcoin, và điều tôi tìm thấy là một cộng đồng đang chuyển mình mạnh mẽ – nơi mà người dân địa phương và những người nhập cư cùng nhau dẫn dắt sự phát triển công nghệ của cả một quốc gia.

Chuyện Bắt Đầu Như Thế Nào?

Mỗi khi tôi nhắc đến Bitcoin với người dân El Zonte, cái tên Michael Peterson luôn được nhắc đến. Ông là một người Mỹ nhập cư, và có lẽ Bitcoin Beach đã không thể tồn tại nếu không có ông.

🛥️ 2005: Peterson đến El Salvador lần đầu tiên trong một chuyến lướt sóng. Ông yêu nơi này ngay lập tức, trở lại cùng vợ, và mua một ngôi nhà làm chốn nghỉ đông.
🏡 2014: Gia đình Peterson chuyển đến El Zonte toàn thời gian, tham gia các hoạt động từ thiện và hỗ trợ cộng đồng.
🏗️ 2019: Một nhà tài trợ ẩn danh liên hệ với Peterson để quyên góp một khoản Bitcoin lớn, với điều kiện không được quy đổi ra USD, mà phải dùng để xây dựng nền kinh tế Bitcoin trong cộng đồng.

Bitcoin Beach – Hình Thành Và Phát Triển

Ban đầu, Bitcoin Beach chỉ là một thử nghiệm nhỏ:
💰 Trẻ em trong làng nhận trợ cấp bằng BTC nếu giữ gìn vệ sinh môi trường, đi học đầy đủ, đạt điểm cao.
🛍️ Một số cửa hàng bắt đầu chấp nhận Bitcoin, để trẻ em có thể dùng số BTC kiếm được mua đồ.

💥 Bước ngoặt đến vào năm 2020, khi đại dịch COVID-19 bùng nổ:
🔹 Nền kinh tế đóng băng, người dân mất việc.
🔹 Bitcoin Beach sử dụng quỹ BTC để hỗ trợ cộng đồng, đảm bảo không ai bị đói.
🔹 Các cửa hàng địa phương chấp nhận BTC để tiếp tục duy trì hoạt động.
🔹 Chương trình tái tuyển dụng giúp 120 người có việc làm, sửa chữa đường sá và cơ sở hạ tầng.

Trước đó, 90% người dân El Zonte không có tài khoản ngân hàng. Họ cũng chưa từng thực hiện giao dịch kỹ thuật số. Nhưng đột nhiên, tất cả mọi người đều dùng ví Lightning Network để thanh toán bằng Bitcoin.

📈 Forbes và các phương tiện truyền thông lớn bắt đầu chú ý.

💡 Jack Mallers, CEO của Zap (Strike), đã đến thăm El Zonte và quyết định triển khai Strike tại El Salvador. Những bài đăng của Mallers trên mạng xã hội đã lọt vào mắt của Tổng thống Bukele, dẫn đến đạo luật Bitcoin năm 2021.

“El Zonte chính là minh chứng rằng Bitcoin có thể mang lại lợi ích cho người dân El Salvador.”
– Roman Martínez, đồng sáng lập Bitcoin Beach

El Zonte Thay Đổi Như Thế Nào?

Tôi không ở trong khu du lịch mà thuê phòng tại một khu dân cư cách đó 10 phút đi bộ. Nơi đây vẫn còn rất nghèo – nhà cửa chủ yếu làm bằng gỗ và tôn, đường xá không bằng phẳng.

Nhưng gần đó, tôi thấy một cửa hàng nhỏ tên El Milagro (“Điều Kỳ Diệu”), với bức tranh Satoshi Nakamoto đang ăn pupusas (món ăn quốc gia của El Salvador). Người bán hàng hỏi tôi “Trả bằng tiền mặt hay Bitcoin?” với một giọng điệu rất tự nhiên, như cách người phương Tây hỏi “Trả bằng tiền mặt hay thẻ?”.

🏖️ Khu vực gần bãi biển thì khác hẳn:
✅ Khách sạn đẹp, quán cà phê sang trọng, lớp dạy lướt sóng & tiếng Tây Ban Nha.
✅ Các nhà hàng luôn có người nước ngoài bàn luận về crypto.
✅ Những tòa nhà cao tầng đang được xây dựng, thu hút các nhà đầu tư lớn.

Những Thách Thức Mới

Dù có nhiều thành công, không phải ai cũng hưởng lợi từ Bitcoin Beach.

Một Bitcoiner Salvador nói với tôi:

“Chúng tôi đã chuyển từ một thị trấn lướt sóng nghèo nàn thành một điểm du lịch cao cấp, nhưng vẫn còn rất nhiều người dân sống trong cảnh nghèo đói.”
“Chúng tôi có những nhà đầu tư rót hàng triệu USD, nhưng họ không có sự gắn bó với El Zonte như những người như Mike Peterson.”

Roman Martínez cũng thừa nhận những khó khăn trong một hội nghị gần đây:

“Nhiều người đến Bitcoin Beach và nói rằng chúng tôi vẫn thiếu cơ sở hạ tầng, vẫn chưa có khách sạn 4 sao.”
“Nhưng điều quan trọng hơn là chúng tôi đã thay đổi tư duy. Giờ đây, người dân không còn muốn di cư sang Mỹ nữa – họ tin rằng có thể xây dựng một tương lai ngay tại đây.”

Tương Lai Của Bitcoin Beach

Giờ đây, Martínez và Molina đã dẫn dắt Bitcoin Beach, còn Michael Peterson chỉ đóng vai trò cố vấn.

📌 El Zonte đã gần như hoàn toàn “orange-pilled”, nhưng Bitcoin Beach không dừng lại. Họ đang mở rộng sang Berlín, một thị trấn miền núi khác ở El Salvador, với hy vọng tạo ra một nền kinh tế Bitcoin thứ hai.

🔥 Khoảng 50 trẻ em tại El Zonte đang được đào tạo về Bitcoin và tài chính, được dạy cách mơ ước và xây dựng tương lai.

“Những gì Mike làm với chúng tôi, bây giờ chúng tôi đang làm với thế hệ tiếp theo.”
– Roman Martínez

Tôi không gặp được Peterson tại El Zonte, nhưng đã trò chuyện với ông tại hội nghị Plan B ở San Salvador.

📢 Roman Martínez bây giờ là một diễn giả quốc tế, nói chuyện với các ngân hàng Thụy Sĩ, điều mà trước đây gia đình cậu chỉ có thể mơ ước.

📌 Peterson kết luận đầy tự hào:

“Họ đang làm tốt hơn tôi rất nhiều.”